Şahmeran duası büyü müdür?

Şahmeran, Anadolu, Mezopotamya ve İran mitolojilerinde yer alan, akıllı, bilge ve iyiliksever olduğuna inanılan; insan başlı, yılan vücutlu efsanevi bir varlıktır. Tıp ve şifayla özdeşleştirilmiş, özellikle zehirlere karşı panzehir bilgisine sahip olduğu düşünülmüştür. Bu bağlamda, Şahmeran'a atfedilen dualar veya tılsımlar halk inanışlarında zaman zaman karşımıza çıkar. Peki, Şahmeran duası büyü müdür? Bu sorunun cevabı, "büyü"nün tanımına ve inanç sisteminize bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Öncelikle "büyü" kavramını netleştirmek gerekir. Genel olarak büyü; doğaüstü güçleri, belirli ritüeller, semboller veya sözler aracılığıyla kontrol ederek, gerçekliği kişinin isteği doğrultusunda değiştirmeye çalışmak olarak tanımlanır. Bu tanım çerçevesinde, bir eylemin veya duanın büyü olup olmadığı, onun niyeti ve kullanılış amacıyla doğrudan ilişkilidir.

Şahmeran'a edilen dualar veya onun adına yapılan uygulamalar genellikle şu amaçlarla ilişkilendirilir:

Görüldüğü gibi bu amaçların çoğu, korunma ve şifa temellidir. Bir başkasına zarar verme, onu kontrol altına alma veya doğal akışı zorla değiştirme niyeti genellikle ön planda değildir. Bu nedenle, bu tür duaları klasik anlamda bir "büyü" ya da "sihir" olarak nitelendirmek doğru olmayabilir. Daha ziyade, halk arasında "muska", "tılsım" veya "dilek duası" kategorisine girebilecek uygulamalardır.

İnanç Sistemleri Açısından Değerlendirme

İslam inancına göre, Allah'tan (c. c) başka varlıklardan (cin, melek, mitolojik yaratık vb.) yardım dilemek, onlara dua etmek şirk kapsamına girebilen ciddi bir hatadır. Tüm duaların ve ibadetlerin yalnızca Allah'a yapılması esastır. Ayrıca, hastalıklardan korunmak veya şifa bulmak için Peygamber Efendimiz'in (s. a. v) öğrettiği dualar (Ayet-el Kürsi, Felak-Nas sureleri gibi) ve tıbbi tedavi yöntemleri tavsiye edilmiştir. Mitolojik bir varlığa atfedilen ve kaynağı vahye dayanmayan bir duaya itibar etmek, dinen doğru kabul edilmez ve "büyü" benzeri haram fiiller sınıfına yakın görülebilir.

Halk kültüründe ve bazı diğer inanç sistemlerinde, mitolojik figürlerin koruyucu veya şifa dağıtıcı güçlere sahip olduğu düşünülebilir. Bu bağlamda, Şahmeran duası bir nevi "folklorik bir şifa/korunma ritüeli" olarak görülebilir. Burada önemli olan, kişinin niyeti ve bu uygulamaya yüklediği anlamdır. Eğer amaç, bir folklorik sembol üzerinden pozitif niyet ve enerji odaklamak ise, kişi bunu kendi inanç dünyasında bir çeşit "manevi destek" olarak değerlendirebilir. Ancak, bu durum bile birçok resmi dinde tavsiye edilen bir yol değildir.

Sonuç

Şahmeran duasını, klasik "birine zarar verme, onu bağlama" gibi amaçları olan bir büyü olarak tanımlamak pek doğru değildir. Daha çok, halk inanışlarına dayalı, şifa ve korunma odaklı bir ritüel veya niyet duasıdır. Ancak, özellikle İslam dini gibi tek tanrılı dinler açısından bakıldığında, mitolojik bir varlığa dua etmek dinen caiz değildir ve sakıncalı görülür. Bu tür uygulamalar yerine, kişinin kendi inancının öngördüğü resmi ve meşru dua ve ibadet yöntemlerine başvurması en doğrusu olacaktır.

Unutulmamalıdır ki, gerçek şifa ve korunma ancak Yüce Allah'tan dilenir. Mitolojik hikayeler kültürel bir zenginlik olarak görülmeli, ancak inanç ve ibadet noktasında referans alınmamalıdır.